Als je zoekt op internet op spreekangst oplossen kom je vaak "EMDR bij spreekangst" tegen.
Ik heb veel mensen gecoacht die last hebben van irrationele spreekangst (spreekangst die blijft ondanks veel ervaring en oefenen) die EMDR geprobeerd hebben. Allemaal met hetzelfde resultaat:
het werkt niet.
Toch is EMDR een effectieve methode om angsten op te lossen. Zijn effectiviteit is zelfs wetenschappelijk onderzocht en bewezen. Waarom werkt het dan niet?
Het venijn zit hem in de details. EMDR is ontwikkelt en effectief bevonden voor enkelvoudige trauma's. Dat zijn trauma's waarbij er een specifieke gebeurtenis aangewezen kan worden waardoor de angst ontstaan is.
Stel je voor: je maakt een ernstig auto-ongeluk mee - ternauwernood overleef je het. Je brein koppelt daarna autorijden aan dood gaan. Als je daarna weer in een auto wilt stappen komt er een sterke angstreactie 'ik wil niet doodgaan'. Erg onhandig.
Dit soort angsten 'autorijden' = 'doodgaan' worden enkelvoudige trauma's genoemd. Precies daarvoor is EMDR ontwikkeld en bewezen effectief.
Veel irrationele angsten die voort komen uit dit soort enkelvoudige trauma's zijn zo te behandelen. Het wordt vaak effectief ingezet bij angsten na natuurrampen, overvallen, mishandeling, geweld, seksueel geweld of oorlogstrauma's.
Na de ontdekking dat EMDR effectief is 'tegen angsten' is de populariteit en het gebruik sinds 2010 flink toegenomen. Het is een techniek die als coach vrij gemakkelijk te leren is, en veel trainingsinstituten bieden gretig hun opleidingen en certificeringen aan.
In het zoeken naar klanten zijn er veel coaches die de toepassing opgerekt hebben van 'enkelvoudig trauma' naar 'irrationele angsten'. Alleen, en daar zit hem de crux: niet alle irrationele angsten komen voort uit enkelvoudige trauma's. En spreekangst is juist die uitzondering op de regel.
Spreekangst is bijna nooit terug te leiden naar één enkele ervaring: het zit vaak door je hele leven. Dat is ook vaak het eerste probleem bij een EMDR behandeling: de therapeut vraagt: "Vertel me je eerste ervaring?" en daar is geen goed antwoord op.
Voor een groep staan is bijvoorbeeld het meest spannend, maar ook een vraag moeten beantwoorden in een groep, of even jezelf voorstellen, of soms een gesprek met een specifieke collega levert spanning op. Zelfs je partner kan soms dingen doen waardoor het bij jou spannend wordt.
Dat komt omdat spreekangst vaak komt uit een vroeg 'besluit', vaak uit je kindertijd. Van zo'n besluit ben je jezelf niet meer bewust - je weet niet letterlijk meer wat je besloten hebt. Maar als je een beetje op een afstand naar jezelf zou kijken, terwijl je in zo'n spannend moment zit, kun je vaak wel ongeveer zien wat je doet.
Nog makkelijker is het te zien bij anderen die ook spreekangst hebben.
Als iemand als kind besloten heeft 'ik moet het perfect doen', zal deze later nog steeds heel nauwkeurig formuleren, waarschijnlijk te veel woorden gebruiken om iets simpels uit te leggen. En hij of zij mag zich al helemaal niet verspreken.
Iemand die besloten heeft 'ik moet altijd sterk zijn' zal altijd spreken met stevige stem, heel overtuigend en indrukwekkend klinken. Hij of zij mag nooit twijfelen over zijn woorden of zwak overkomen.
En iemand die besloten heeft: 'ik ben niet welkom' zal het altijd spannend vinden om de aandacht te krijgen. Bang dat hij dan weer zal ervaren dat hij of zij niet welkom is. Mensen met een adoptieverleden of migratie achtergrond kennen dit besluit vaak.
Er zijn veel verschillenden besluiten die leiden tot spreekangst. Ik werk sinds 2009 met spreekangst en over die tijd heb ik er 17 verschillende verzameld. Allemaal met een eigen moment waarop hij komt, een eigen verloop en een eigen afloop: soms zakt de angst weg, soms lopen mensen catastrofaal vast.
Doordat spreekangst komt uit een besluit dat je vaak vroeg gemaakt hebt, zit het door je hele leven. Ieder moment waarin je contact hebt met mensen, en waar je jezelf niet helemaal 'veilig' voelt, zal je onderbewuste teruggrijpen op het oude besluit. Je voelt dan druk, je merkt dan vaak dat je geforceerd gaat spreken.
Dat een situatie angst oproept wordt in coaching een patroon van stimulus: response genoemd. De stimulus is een situatie, bijvoorbeeld 'ik sta voor de groep', de response is 'ik moet perfect zijn anders... angst'. Of in het geval van het auto ongeval: stimulus: 'we gaan in een auto stappen', response: 'nu ga ik dood'.
EMDR onderbreekt (of eigenlijk: verstoord) zo'n patroon van stimulus – response. Bij een eenmalig auto-ongeval werkt dit prima. Maar... bij een besluit wat je vroeg nam en nu door je hele leven zit gebeurt er iets raars.
Je brein heeft namelijk heel veel stimulus - reponse patronen. Eigenlijk moet je jezelf voorstellen dat het een jukebox is vol met plaatjes. Je hebt allemaal knoppen, en als er op een knop gedrukt wordt, gaat er muziek spelen. Soms is die muziek angst... Hopelijk soms ook plezier of genot.
En spreekangst, omdat het een vroeg besluit is, lijkt wel op een hele collectie plaatjes. Stel je voor de top 10 van Elvis Presley. Niet alleen presenteren is spannend, maar ook vragen en plein public beantwoorden, of jezelf voorstellen.
Met EMDR vis je er één single van Elvis Presley uit. Die bekras je, waardoor hij nooit meer zal spelen. Spreekangst opgelost met EMDR toch? Helaas niet: je brein is heel zorgvuldig in het bewaken van angsten. Om de zoveel tijd gaat hij de collectie door. 'Vragen beantwoorden: spannend; Aandacht van iedereen: spannend; Presenteren: hier mist een plaatje; iets vertellen en plein public: spannen... Hé ik mis een plaatje!'
En vervolgens her-creëert je brein die angst, op basis van het besluit dat er nog steeds is: "Presenteren zou ook spannend moeten zijn!"
De mensen die ik begeleid heb, vertellen me verschillende verhalen over de snelheid van terugval. Voor sommigen is het snel, na 3 maanden al, voor anderen duurt het langer, soms iets meer dan een jaar. Het lijkt er op dat de frequentie waarmee ze moeten presenteren van invloed is: vaker presenteren is sneller terugval. En de werkcultuur lijkt van invloed: iemand in een organisatie met een afrekencultuur, of in ieder geval een onveilig atmosfeer, zal ook eerder terugvallen.
Overigens kan op die gehercreëerde angst ook weer EMDR worden toegepast. De ironie is dat de hermanifestatie van zo'n angst makkelijker weg te krijgen is, maar ook weer makkelijker terugkomt. Je zult dan regelmatig naar de EMDR therapeut moeten om van spreekangst bevrijd te blijven.
Wat een beter aanpak is, in mijn ervaring, is om naar het bron besluit te gaan dat onder spreekangst ligt. Ik heb verschillende technieken en aanpakken geprobeerd, en sinds 10 jaar is dat de aanpak waarvan ik gemerkt heb dat die het snelst en ook blijvende oplossing van de angst is.
Het boven halen van dat besluit is niet triviaal. Als je spreekangst hebt, weet je -letterlijk- niet waar je bang voor bent, of waarom het zo spannend is. Maar met ervaringsgerichte oefeningen is die wel snel en duidelijk boven te halen.
Als je weet wat je doet, kun je daarna ook uitzoeken waarom je brein dat besluit genomen heeft. En in die 'waarom' zie je vaak ook waarom het nu niet meer nodig is om bang te zijn of angst te voelen. Zien wat je doet, en zien waarom je brein ooit dat besluit genomen heeft, maakt dat je een definitieve stap kunt maken om de angst los te laten. Eenmaal gezien, kun je het niet meer niet-zien.
Daarnaast leer ik je ook wat jouw eigen kracht is. Door de angst vervorm je, je zet een karikatuur neer van jezelf. Om daar vanaf te komen, moet je ook weten wat jouw manier is, wat wel bij jouw talenten past. Als je die kracht goed kunt voelen, kun je ook leren om die op commando op te roepen. Daarmee ben je direct paraat om jezelf en jouw kracht te laten zien als je de beurt krijgt om te spreken.
De drie stappen 'weten wat je angst is', 'weten waarom je dat bent gaan doen en het loslaten', 'jouw kracht inzetten' kun je leren in een coachingstraject wat ik hiervoor ontwikkeld heb.
Ik krijg vaak de vraag of dit via online training kan, of uit een boek. Helaas is dat lastig: kleine details maken het verschil. Daarom coach ik één-op-één om je hierin te helpen. Hier kun je meer lezen over Het terra traject om spreekangst op te lossen.
Wil je jouw persoonlijke vraag voorleggen? Vul dan het formulier hieronder in, dan mail ik je voor een belafspraak.
Met veel zelfvertrouwen stond ik over m’n vak te vertellen. Zó dat mijn spontaniteit, m’n passie tot zijn recht kwam.
Dat kon ik ín de keuken, dat wist ik. En voor vakgenoten. Nu kon ik het ook voor een tribune met driehonderd niet-vakgenoten, een publiek uit het bedrijfsleven. M’n verhaal was boeiend geworden, levendig en to the point.
Al jaren kampte ik met een laag zelfvertrouwen. Dit veranderde soms in de meest negatieve omstandigheden in een heel laag zelfbeeld. Hier was ik me al jaren van bewust, maar ik heb tot mijn grote spijt nooit echt eerder hulp gezocht. Dit begon mij pas echt te storen toen het ook mijn werk begon te belemmeren. Ik durfde geen keuzes te maken. Ik was erg bang dat een foute keuze desastreuze en definitieve consequenties zal hebben.
Toen ik weer eens een persoonlijke speech voor een groter publiek in het vooruitzicht had, was de maat vol: ik besloot coaching te zoeken om beter en vooral met meer zelfvertrouwen te spreken.
In een training die ik volgde, ontdekte ik dat ik spreekangst had. Arjan vertelde mij dat hij het probleem, anders dan anderen, van binnenuit kon oplossen. Bovendien kon ik met Arjan werken aan mijn spreekangst èn mijn presentatievaardigheden verbeteren. Mijn intro heb ik wel meer dan tien keer
Ik oefen voortdurend in de praktijk met wat ik van Arjan heb opgestoken. Hoe bouw je een presentatie van een half uur op? Hoe noteer je dat? Dat zijn de praktische dingen.
Nog belangrijker voor mij is dat hij me liet begrijpen en ervaren waardoor ik zo nerveus word als ik voor een groep sta en moet spreken. En hoe ik daarmee zo kan omgaan dat het mijn presentatie versterkt.
Arjan coacht en begeleid vanuit rust waarbij hij heel goed waarneemt en er regelmatig stiltes vallen zodat hij ook goed naar zichzelf kan luisteren. Erg fijn. Hij weet snel de vinger op de zere plek te leggen en zijn aanpak werkt gelijk op het onbewuste zodat het effect blijvend is. Ik heb mij zelfs nooit afgevraagd of ik het later nog zou kunnen. Het is erg vanzelfsprekend.
Ik worstelde al jaren met het spreken voor groepen. Ik kon het geven van presentaties altijd wel vermijden - totdat ik een nieuwe functie kreeg als manager Human Resource Development binnen mijn organisatie. Bij deze functie hoort ook het geven van presentaties en het vertegenwoordigen van mijn nieuwe afdeling binnen de organisatie. Ik realiseerde me dat als ik succesvol wilde worden in deze nieuwe functie, ik ook met mijn presentatieangst aan de slag zou moeten.
Arjan vroeg mij wat precies het verhaal rond mijn bedrijf was en ik had zoveel in mijn hoofd dat ik het niet zo goed kon verwoorden.
In de Story Builder Workshop hebben Arjan en ik hier aan gewerkt. Hij heeft mij als het ware aan het handje door mijn bedrijf genomen en door zijn kritsche vragen werd mij helder wat het is wat ik wil overbrengen.
Being in a training delivered by Arjan Rooyens, I got the chance to get to know myself and my team members better. Through his encouraging and calm way and expertise in the field, he creates the perfect atmosphere for everyone in the training to learn and experience things themselves.
Zijn lezing is een bonte verzameling strategieën en praktische tips, van het structureren van het verhaal tot het gebruik van humor. De vele voorbeelden in foto's en video's hebben veel collega ondernemers aan het denken gezet: hoe presenteer ik mijn bedrijf en hoe presenteer ik zelf? En dat zal velen zeker helpen. Ik kan zijn lezing bij u aanbevelen.
Arjan Rooyens heeft bij onze stichting een presentatie gegeven over de kunst van het presenteren.
Zijn benadering ging veel verder dan de standaardtips over hoe je een presentatie in elkaar zet; die hebben alleen betrekking op het tekstuele en visuele, zoals: hoeveel tekst laat ik zien, met welke plaatjes ondersteun ik mijn boodschap.
Mooie leermomenten waarbij je af en toe flink uit je comfortzone wordt gehaald. Door de coaching van Arjan Rooyens van Vuur en Schenen, kreeg ik in één cursusmiddag helder waar ik al die tijd mee aan het worstelen was. Wat een opluchting. Nu de wind in de zeilen en weer vooruit.
Vul het contact-formulier in en vraag meer informatie aan of meld je direct aan. ⇒
E-mail met Vuur en Schenen en meld je aan of vraag meer informatie aan.
⇒
Verstuur een e-mail reminder met een link naar deze pagina naar jouw e-mailadres.
⇒