Groter, zodat het publiek trekt.

Veel bedrijven doen dit en raken de grenzen aan. Of ze gaan over die grenzen heen: ze vertellen een verhaal dat feitelijk niet waar is. Soms om onschuldige redenen. Bijvoorbeeld omdat de werkelijkheid een beetje onromantisch is. Iedereen denkt bijvoorbeeld dat Mickey Mouse door Walt Disney bedacht en getekend is. Helaas is dat niet zo. De bedenker en tekenaar van Mickey is Ub Iwerks, die dit in opdracht deed voor Walt Disney.

Maar goed, dat ligt dicht genoeg bij de waarheid, dus wordt verteld dat Walt Disney Mickey Mouse voor het eerst tekende in 1928, terwijl hij in de trein naar huis zat. Feitelijk niet correct, leugentje om bestwil, maar wel passend bij de romantiek van klein, persoonlijk en onschuldig.

Er zijn mensen die groter gaan en met leugens goed geld verdienen. Je kunt namelijk verhalen bouwen die logisch klinken, maar niet waar zijn. Een beetje opsmuk en zo'n verhaal klinkt zelfs wetenschappelijk onderbouwd.

Dus op een mooie zonnige dag bedacht hij een nieuw dieet. Zou je mensen wijs kunnen maken dat het niet slim is om twee voedingsproducten tegelijk te eten? Misschien omdat de vertering het niet aan kan en je er dus dik van wordt?

Welke voedingsmiddelen zouden het moeten zijn?

Hij koos uiteindelijk voor koolhydraten en vetten, met de uitleg dat als je lichaam calorieën uit koolhydraten kan halen, het de vetten opslaat en je dus dik wordt. Calorieën hoef je niet te tellen, het komt alleen door de combinatie.

Om de slechtheid van koolhydraten te onderstrepen en de wetenschappelijkheid van zijn verhaal te onderbouwen haalt hij er de glykemische index bij: sommige koolhydraten laten je bloedsuikerspiegel omhoog schieten.

Feitelijk waar, maar alleen belangrijk als je probeert om diabetes te voorkomen.

Verder is het Montignac dieet één groot verzinsel. De inname van calorieën is nu eenmaal wat je dik maakt. En nu de man die het verhaal in leven hield zelf dood is, is het verdwenen.

Heeft het dieet dan voor niets anders gezorgd dan alleen rijkdom van deze beroemde fransman? Niet helemaal. Als je er namelijk voor kunt zorgen dat mensen stil gaan staan bij wat ze eten, bijvoorbeeld door te vertellen dat je bepaalde combinaties niet mag eten, worden ze vanzelf slank. De bewustwording is het belangrijkst.

Overigens weet je nu ook 'het recept' om de volgende dieet hype in de markt te zetten en er beroemd mee te worden. Het is geen uitnodiging, maar als je het wel doet wordt je er zeker rijk van.

Dit dieetverhaal mag dan niet op waarheid berust zijn, het werkt wel - enigszins. De vraag rijst: Zou je nog verder kunnen gaan en een verhaal kunnen bouwen om geld te verdienen, maar een verhaal dat helemaal niet waar is?

Ja, dat kan. Een jaar of twee geleden zagen we een remake van de 'helende magneten', iets waarvan algemeen bekend is dat het kwakzalverij is. Bekend was al de Bioregulator armband (uit 1987), toen de Biostabil hanger (1996) en toen ineens, kort voor het WK2010 was er de Power Balance, het plastic polsbandje, ook met magneetjes.

Het Nederlands elftal haalde er de finale mee. Wesley Sneijder heeft er persoonlijk voor gezorgd dat iedereen er één droeg. Het bleek wederom een hoax. Tom O'Dowd was de importeur en vooral een geslepen zakenman. Het plastic bandje met magneetjes werd gepimpd met een hologram voor extra occulte mystiek en voetballers als Wesley Sneijder werden betaald om het te dragen.

Werkt het?

Wederom: als je er in gelooft: zeker... Tenminste: enigszins zeker. En als het niet werkt: wie wil er toegeven dat hij eur 30,- heeft uitgegeven aan iets dat later onzin blijkt te zijn?

Maar zelfs dat is nog relatief onschuldig. Alleen mensen die goedgelovig zijn stinken er in. Laten we eens zoeken naar de hoogste versnelling. 

Zou je een verhaal kunnen bouwen om bij een willekeurig iemand schade aan te richten?

Ook dat is mogelijk: Niels van der Laan demonstreerde dit recent. In RamBam krijgt hij een brainwave en roept: "Qua hypes en dingen: ik zeg: Songfestival! Grote hype: Joan, Indiaan, met een liedje, 'You Will See'... Als we nou doen alsof dat plagiaat is!"

De anderen kijken nog wat sceptisch: hoe maak je dat geloofwaardig?

En dus wordt er ter plekke een Kroaat bedacht 'Zoran Drazic' en iemand gekozen om een slecht Kroatisch liedje in te zingen. Rest nog het in de lucht hijsen van een site en het sturen van een e-mailtje aan wat nieuwsredacties.

Evert Santegoeds van SBS Shownieuws stinkt er in. Een uur later staat het op de site van de Telegraaf. Die ene avond hebben reeds meer dan een miljoen mensen kennis genomen van dat valse verhaal.

Tot zo ver de donkere kant, de gevaarlijke mogelijkheden, van het bouwen van verhalen. Wellicht denkt u nu: "Ik neem me plechtig voor nooit te pochen. Ik houd me aan de koude, harde, realistische waarheid."

Helaas, doet u dat, dan komt er niemand.

Uw winkel blijft leeg, uw stand onbezocht, uw inbox toont geen bestellingen. Nul omzet in de komende maanden.

Een verhaal, groter dan de realiteit, met verfraaiing van de werkelijkheid, aan de rand van 'echt waar?' blijft noodzakelijk.

Grote merken zijn gebouwd op mooie verhalen. Of u nu kijkt naar Rolex, BMW, Hugo Boss of Coco Chanel.

Zou u gaan kijken hoe het daadwerkelijke product gemaakt wordt. Wat er in gaat en hoe het daadwerkelijk ontstaat, dan zou u hevig teleurgesteld raken.

Maar de reclames zijn zo mooi: de beelden, de look, de feel en de touch.

Dus u moet kiezen: u moet uw verhaal groter maken.

Maar: hoe ver gaat u?