Arjan's uitleg werd direct gevolgd door actie. Meteen oefenen. Ga het maar doen. Arjan is heel stevig in de theorie en linkt die direct aan de praktijk. Ja, dat vond ik plezierig, ik ben een praktijkmens.
Spreekangst is de druk die u voelt als u in het middelpunt van de aandacht staat.
Waar de angst precies vandaan komt weet u waarschijnlijk niet. Ook is de angst irrationeel: u weet dat als u het woord krijgt, u dit tot een goed einde zou kunnen brengen. U heeft het tenslotte vaker gedaan.
Toch voelt u die druk. Diep van binnen bent u bang. Misschien bang om fouten te maken, of bang dat u de aandacht niet verdient, of misschien bent u bang om uzelf uit te spreken.
Die angst beperkt u. U ontwijkt de momenten dat u zich mag presenteren en over uw werk mag vertellen. En als u wel voor de groep staat bent u meer bezig met overleven dan met uw toehoorders en het verhaal dat u zo graag zou willen vertellen.
Ook wordt de druk die u voelt met de tijd en met uw groeiende ervaring niet minder. Hoeveel u ook weet over presenteren, hoe vaak u uw verhaal ook doet: de angst blijft. En soms wordt hij langzaam groter.
Het maakt niet uit hoe lang u al last heeft van spreekangst of hoe ernstig het is, met het persoonlijke traject dat deze pagina beschrijft is het in vier weken tijd op te lossen.
Lees verder als u wilt ontdekken waar spreekangst vandaan komt en hoe het bij u opgelost kan worden.
Spreekangst is een beschermingsreactie uit het onderbewuste. Deze komt uit het Beschermend Deel van uw brein. Dat is het gedeelte van uw onderbewuste brein dat als taak heeft u te beschermen tegen gevaarlijke situaties. Situaties die u fysiek of emotioneel zouden kunnen schaden.
Onbedoeld gaan de alarmbellen ook af in situaties die niet gevaarlijk hoeven zijn. Of erger nog: situaties waarvan u rationeel weet dat ze niet gevaarlijk zijn. Uw onderbewuste brein werkt zelfstandig en heeft daarbij geen gevoel van tijd en plaats. Ook kunt u met uw bewuste brein niet ingrijpen op de autonome processen in het onderbewuste. En om het allemaal nog erger te maken: uw onderbewuste brein heeft veel meer macht over uw lichaam dan uw bewuste brein.
En dus helpt het niet om motiverende woorden tegen uzelf te zeggen: “Ik moet dit gewoon kunnen,” of een schouderklopje te krijgen van collega’s: “Maak je niet zo druk, het komt goed.” Je onderbewuste slaat alarm en zal niet rusten tot het gevaar geweken is.
Hoe groter het gevaar lijkt voor dit Beschermend Deel, hoe sterker de beschermingsreactie. Die beschermingsreactie bestaat er uit uw lichaam klaar te maken voor één van drie verdedigingsmechanismen: vechten, vluchten of bevriezen.
Als spreekangst opkomt, kunt u deze in verschillende gradaties voelen. Oplopend van verhoogde druk naar stress tot ronduit angst. Dit is wat er in de verschillende gradaties met u gebeurt:
De angst vraagt een gedeelte van uw aandacht, die u dan niet meer beschikbaar hebt voor uw presentatie. U bent bezig met uzelf, met geen fouten maken, met voorkomen dat er gebeurt waar u bang voor bent, al weet u vaak niet precies wat. Daardoor heeft u minder aandacht voor uw presentatie en heeft u minder aandacht voor de toehoorders. Uw presentatie ziet er wat houterig en stram uit.
U krijgt lichamelijke reacties. Als uw onderbewuste besluit dat bevriezen een goede optie is, kunt u zich moelijker bewegen doordat uw spierspanning hoog wordt. Als uw onderbewuste kiest voor vechten of vluchten komt er adrenaline en bloedsuiker vrij. Daardoor gaat uw hart sneller kloppen en wordt uw ademhaling dieper. Door de verhoogde beschikbare energie gaat u zweten en soms ook trillen.
Uw brein zegt dat het tijd is voor actie. Rationele denkprocessen worden grotendeels gestopt. Daardoor krijgt u een black-out of gaat u in trance: u bent dan grotendeels afwezig of ziet de wereld door een waas.
Spreekangst komt in bijna alle gevallen voort uit (beperkende) besluiten die u in uw jongere jaren, vaak onbewust, genomen heeft. Een mens begint vanaf zijn jongste jaren de wereld te onderzoeken en begint besluiten te nemen over hoe hij of zij gaat overleven.
Dit proces begint al als baby, nog voordat een mens kan spreken. Na het vierde levensjaar zijn de grote besluiten genomen en veranderen de vragen van ‘hoe overleef ik?’ in ‘hoe wordt ik een goed mens?’. Veel van de besluiten neemt het kind over van zijn ouders of verzorgers.
Deze besluiten vormen samen het levensscript, een soort boekje waarin alle regels staan die er voor gaan zorgen dat iemand als mens overleeft. Als iemand 12 jaar is, is dit boekje klaar. Hoe zo iemand zijn verdere leven gaat leiden is dan grotendeels al duidelijk.
Ook u heeft dit zelfde proces doorgemaakt en besluiten genomen over wat goed, niet goed en wat gevaarlijk is. Die besluiten (in NLP worden ze overtuigingen genoemd en in TA injuncties en drivers) zijn vaak eenvoudige zinnen die iets gebieden of verbieden.
Geboden kunnen zijn: Ben perfect; ben sterk; doe de ander een plezier; ben de beste; doe het goed in de ogen van een ander.
Verboden kunnen zijn: maak geen fouten; vraag geen aandacht; stel anderen niet teleur; wees niet belangrijk; ben niet jezelf; ben er niet.
Al deze besluiten hebben een positieve kant en een schaduw kant. ‘Ben perfect’ helpt je bijvoorbeeld in je werk als je onderzoeker, fiscalist, rechter of piloot bent. Een gemist detail kan grote gevolgen hebben voor jou of voor de mensen voor wie je werkt.
De schaduw kant van ‘ben perfect’ is dat onvoorspelbare situaties gevaarlijk aanvoelen. Presenteren voor publiek is zo’n situatie. Het is altijd lastig te voorspellen of het lukt het verhaal over te brengen en vooral: hoe de toehoorders op het verhaal gaan reageren.
Ineens is hetzelfde besluit, dat eerst dienend was, nu blokkerend: je voelt druk, angst. Op het overtreden van zo’n besluit staat namelijk een ‘straf’: je bent bang in een situatie te komen die groot gevaar of groot verlies in zich heeft.
Problematisch hierbij is dat je de besluiten neemt als je nog een kind bent. Je onderbewuste heeft daarbij geen gevoel voor tijd: besluiten die je neemt als je nog jong bent, blijven onveranderd de rest van je leven geldig. Tenzij je er bewust mee aan de slag gaat.
Daarbij komt ook nog dat degene die je het besluit heeft aangeleerd, en vaak is dat één van je ouders, deze straf zelf wel ervaren heeft. Hij of zij waarschuwt hard op, of in stilte, voor iets. Maar jij gaat die situatie, die straf, misschien nooit meemaken. Jouw leven is meestal zoveel anders, dat die angst daardoor irrationeel is.
Kortom: je bent bang voor iets, wat je misschien nooit gaat overkomen.
Ik ben Arjan Rooyens. In 1999 ben ik gefascineerd geraakt door debatteren. Ik was te gast en werd lid van de Haagse debatvereniging Het Hoogste Woord. Sinds 2002 geef ik trainingen in debatteren en later ook in presenteren, als zelfstandige en voor bedrijven als Debatrix.
Ik hoopte dat kennis over presenteren en debatteren meer mensen zou helpen om hun ideeën te delen. Helaas was dat niet waar. Als iemand spreekangst had was er geen kennis in de wereld die kon helpen. Iemand die spreekangst heeft, bouwt namelijk geen zelfvertrouwen op. Ieder volgend optreden, ook al ging de vorige goed, begint zo iemand weer vanaf nul.
In 2010 rondde ik mijn post-HBO opleiding training en coaching af bij Phoenix Opleidingen in Utrecht. Met die kennis en vaardigheden ben ik toen een traject gaan ontwikkelen wat specifiek deze spreekangst moest oplossen. Nu, bijna vijf jaar later en bijna honderd cursisten verder, is dit proces vervolmaakt en heeft het bewezen effectief te zijn.
Ik heb dit traject het ‘Terra Proces’ genoemd, naar Terra als Aarde. Het geeft mensen letterlijk de kracht om figuurlijk hun eigen plek op aarde in te nemen, te zeggen: ‘hier sta ik’, ‘deze plek is van mij’. En vanaf die plek te vertellen wat belangrijk voor hen is.
Ik vertelde u reeds over het Beschermend Deel dat onderdeel is van uw onderbewuste brein. Het lastige van dit deel van het brein is dat het autonoom werkt. Met uw bewuste brein kunt u niet bij de processen in uw onderbewuste en u kunt ze al helemaal niet veranderen.
Dat is de reden dat u wéét dat u een goede presentatie kunt geven, maar dat uw onderbewuste desondanks tegen u blijft werken.
Het is ook de reden dat cognitieve oefeningen, praten over en dan voornemen om iets uit te proberen, heel beperkt zijn in hun effectiviteit. Dit zijn namelijk processen die alleen in het bewuste brein spelen.
Het Terra Proces om spreekangst op te lossen is daarom voornamelijk gestoeld op ervaringsgericht werk. Voor iedere oefening leg ik u de context uit: wat de oefening doet en waarvoor deze bedoeld is. Daarna doen we de oefening.
Daarbij breng ik u bijvoorbeeld terug naar spreekangst situaties. De angstervaring is minder erg dan in het echt, maar sterk genoeg om te zien en te ervaren wat de angst precies is en wat deze met u doet.
Op die manier is eenvoudig uit te vinden wat u belemmert en is deze belemmering snel en heel effectief op te lossen.
Het Terra Proces om spreekangst op te lossen bestaat uit drie stappen: diagnose, oplossen en bestendigen.
De eerste stap in het oplossen van uw spreekangst is uit te zoeken precies welke angst u heeft en in welke situaties deze zich manifesteert. Resultaat van deze oefening is dat u het gebod of verbod kent dat er bij u speelt. Dit is vaak een eenvoudige zin als ‘maak geen fouten’, ‘ben sterk’, of ‘vraag geen aandacht’.
Bij dreigende overtreding van dit gebod of verbod hoort ook een specifiek angstgevoel dat een sleutel is tot de oplossing. Ook deze ontdekken we in deze sessie.
Na de eerste sessie heeft u helder wanneer de angst precies optreed en waarom. Soms geeft het al rust om te weten wat de angst is en te weten wanneer deze komt, en vooral: wanneer niet. U heeft er alleen nog geen controle over of de kans om deze angst te voorkomen.
In de tweede stap gaan we opzoek naar de bron van het besluit. Uit de eerste sessie weten we wat het besluit is en wanneer deze zich meldt.
De vraag die volgt is dan: waarom mag je absoluut geen fouten maken? Of: waarom is het gevaarlijk om in het middelpunt van de aandacht te staan? Of: Waarom zou je de aandacht niet waard zijn? Of:...
Het besluit is irrationeel en toch ervaart u het gevaar als echt. Dat komt omdat het besluit meestal genomen is in een bepaalde context die u niet meer kent of zelfs nooit heeft ervaren.
Door op zoek te gaan naar de bron van het besluit leert u over deze context. U leert specifiek waarom iemand dit besluit heeft genomen en u heeft aangeleerd, of waarom iemand u iets heeft aangedaan, waardoor u dit besluit genomen heeft.
In mijn ervaring ligt het verhaal achter zo’n besluit altijd dichtbij. Het zijn dingen die u of uw ouders of andere familieleden persoonlijk hebben meegemaakt. Dingen die mensen bij elkaar veroorzaken of elkaar aandoen zijn ondanks alles vaak uit goede bedoeling of soms uit onmacht.
Na deze sessie realiseert u zich de grotere context van het besluit. Daardoor weet uw onderbewuste, specifiek het Beschermend Deel, dat de angst niet van toepassing is op presenteren, op uw situatie nu. Daarbij zetten we een extra stap om de lijn tussen u en deze angst door te knippen.
Na deze sessie weet u precies waar uw angst over ging en ebt de kracht van deze angst langzaam maar zeker weg.
Na de tweede sessie heeft u veel stof tot nadenken ontvangen. Uw onderbewuste brein laat oude overtuigingen gaan of plaatst deze in een nieuw daglicht. Na twee weken is de meeste stof neergedaald. De derde sessie heeft als doel om te kijken of de angst inderdaad opgelost is en om het nieuwe pad dat u gaat lopen te bestendigen.
Dat bestendigen is nodig want angst is een belangrijke drijfveer. Stel voor u draagt het verbod ‘maak geen fouten’. U bent daardoor perfectionistisch en dit is belangrijk in het werk dat u doet. Als dit verbod ongeldig wordt kan het zijn dat een belangrijke drijfveer om uw werk goed te doen weg valt.
Daarom gaan we in de laatste sessie op zoek naar uw eigen drijfveren: waarom de dingen die u doet, voor u persoonlijk belangrijk zijn.
Kortom: u gaat uw persoonlijke kracht ervaren. In deze sessie zetten we deze naast de angst die u ervoer bij het presenteren. Daarbij laat ik u ervaren hoe deze twee subtiel verschillend zijn. En ik leer u hoe u eenvoudig en snel in uw eigen kracht kan komen.
Dat laatste integreren we in het presenteren, zodat u, zodra u bijvoorbeeld aangekondigd wordt als spreker, in een kort moment direct in uw kracht kunt komen.
De kleine verandering na de sessies is dat u niet meer ‘besprongen’ wordt door de spreekangst. U kunt voor de groep staan en vrij uw verhaal vertellen.
De grote verandering die komt is dat u vanaf dat moment zelfvertrouwen in uw presentatievaardigheden gaat opbouwen. Waar u vroeger terug keek op een presentatiemoment en dacht: “Gelukkig heb ik dat overleefd.” - kijkt u na de sessies terug en denkt: “dat heb ik goed gedaan.”
Zo groeit uw vertrouwen in uzelf en wordt u een steeds vaardiger spreker. Voordat u het traject deed werd een groot deel van uw aandacht gevraagd door de angst. Na de sessies kunt u daadwerkelijk met uw verhaal bezig zijn en hoe uw toehoorders dit beleven. Presenteren wordt daardoor leuk.
U heeft de ruimte om te experimenteren, te groeien, te spelen met hoe u presenteert. Vooral ook omdat een kleine fout of afwijking u niet meer zo negatief raakt als vroeger.
Als u normaal functioneert in werk en dagelijks leven, minimaal 25 jaar bent en minimaal HBO denk- of werkniveau heeft, is dit traject geschikt voor u.
Daarnaast is de eerste sessie altijd het toets moment voor mij om te kijken of het Terra Proces inderdaad geschikt is voor u. In zeldzame gevallen is dit niet zo. Dan spreek ik met u een ander, minder intensief traject af of verwijs u door.
In deze situaties is het Terra Proces niet de juiste oplossing:
Sinds 2010 gebruik ik het Terra Proces in zijn huidige vorm. Sinds het begin heeft het proces zich bewezen als betrouwbaar en met vrijwel 100% succes, zonder kans op terugval.
Voor deze 100% score geldt de eerste sessie als toets moment: Na deze eerste sessie besluit ik of het traject zal werken voor u en of het voor u helend is.
Besluit ik dat dit niet het geval is, dan eindigt op dat moment het traject en bent u of uw bedrijf ook geen vergoeding verschuldigd. Als u overigens voldoet aan de beschrijving uit de vorige paragraaf ‘Werkt het voor iedereen?’ is de kans klein dat dit gebeurt.
In zeldzame gevallen komt de spreekangst van twee overtuigingen. Iemand heeft als gebod ‘ben perfect’. Nadat deze opgelost is, blijkt een tweede overtuiging ‘ben sterk’ ook tot spreekangst te leiden.
In dat geval herhaal ik de tweede sessie om ook deze overtuiging op te lossen. Anders wordt het effect van het traject beperkt door de tweede overtuiging. Deze extra sessie is zonder extra kosten.
Als u wilt starten met het traject, dan ziet dit er als volgt uit:
Het gehele traject kost eur 1247,-. Dat is inclusief alle bijkomende kosten en exclusief BTW.
Wilt u meer weten? Vul dan ook onderstaand aanvraagformulier in en vertel wat u graag wilt weten.
Wilt u direct starten? Vul dan onderstaand aanvraagformulier in. Laat me, naast uw contact gegevens, kort uw stuatie weten.
Ik zal per e-mail contact met u opnemen om een telefonische kennismaking te plannen.
Of je kunt ook bellen met het secretariaat voor een telefonische afspraak, via nummer 070 - 326 30 52 of stuur een mail naar Arjan@VuurEnSchenen.nl
Tijdens onze sessies hebben we samen gekeken naar alle oorzaken en gebeurtenissen in mijn leven die er voor zorgden dat ik zo bang was om keuzes te maken. De sessies hebben mij enorm veel interne rust gegeven. Ik ben mij nu meer van bewust dat een foute keuze niet vanzelfsprekend een desastreus gevolg heeft. Dit geeft mij meer durf en als gevolg daarvan functioneer ik ook veel beter; iets wat door mijn directe collega's ook opgemerkt is.
Dat ik 16 jaar geleden mijn dochtertje verloor was het begin van een persoonlijke ontwikkeling die me op het pad naar coaching en empowerment bracht. Dat wil ik nu delen in workshops voor groepen, omdat mijn ervaring voor veel anderen relevant blijkt te zijn. Maar spréken voor een groep - dat maakt me angstig en nerveus. Zodanig dat ik het uit de weg ging. Toch wil ik workshops geven. Zo kwam ik bij Arjan terecht.
In een training die ik volgde, ontdekte ik dat ik spreekangst had. Ik mocht mijn eigen training aanprijzen voor collega’s. Ik verstijfde, deed mijn best, zweette als een otter en kon er met moeite een verhaaltje uitpersen. Mijn enthousiasme kwam niet over. Met een aantal workshops te geven realiseerde ik me dat ik een probleem had. Arjan vertelde mij dat hij het probleem, anders dan anderen, van binnenuit kon oplossen. Bovendien kon ik met Arjan werken aan mijn spreekangst én mijn presentatievaardigheden verbeteren.
Ik koos voor Arjan omdat ik heel bewust op zoek was naar een coach die ervaring heeft met Transactionele Analyse. Ik ben zelf ook coach en enthousiast over die techniek. Ik realiseerde me dat als ik echt stappen wilde maken, ik niet alleen maar technieken moest aanleren en daarmee moest oefenen, maar dat ik vooral ook terug moest gaan naar momenten in het verleden. Ik raakte direct enthousiast over de aanpak van Arjan waarin hij de coaching in 3 blokken uitvoert: Verhaal, Presentatie en de Persoon.
Arjan Rooyens heeft bij onze stichting een presentatie gegeven over de kunst van het presenteren. Zijn benadering ging veel verder dan de standaardtips over hoe je een presentatie in elkaar zet; die hebben alleen betrekking op het tekstuele en visuele, zoals: hoeveel tekst laat ik zien, met welke plaatjes ondersteun ik mijn boodschap.
Arjan vroeg mij wat precies het verhaal rond mijn bedrijf was en ik had zoveel in mijn hoofd dat ik het niet zo goed kon verwoorden. In de Story Builder Workshop hebben Arjan en ik hier aan gewerkt. Hij heeft mij als het ware aan het handje door mijn bedrijf genomen en door zijn kritsche vragen werd mij helder wat het is wat ik wil overbrengen.
Zijn lezing is een bonte verzameling strategieën en praktische tips, van het structureren van het verhaal tot het gebruik van humor. De vele voorbeelden in foto's en video's hebben veel collega ondernemers aan het denken gezet: hoe presenteer ik mijn bedrijf en hoe presenteer ik zelf? En dat zal velen zeker helpen. Ik kan zijn lezing bij u aanbevelen.